Τετάρτη 13 Ιουλίου 2011

Roger Waters' The Wall live @ ΟΑΚΑ, 08/07/2011

Κάθε μεγάλη έκφανση της ανθρώπινης φύσης έχει μια αντίστοιχα δυνατή έκφανση και στην τέχνη. Τόσο, που πολλές φορές η τέχνη αποτελεί από μόνη της βασική έκφανση της ανθρώπινης φύσης, τροφοδοτώντας αντίστροφα, κοινωνικά/πολιτικά ή ανατροφοδώντας τον ίδιο της τον εαυτό.

Όταν κάτι μιλάει χρειάζεται και μια μονάδα ή ένα ικανό σύνολο ανθρώπων για να καταφέρουν  να οδηγήσουν τον χείμαρρο αυτόν σε κάτι που θα δημιουργήσει αυτή την ανατροφοδότηση μέσα σε μένα ή σε εσένα. Ναι, αυτός ο ιντελεξουάλ πρόλογος αποτελεί έναν τρόπο για να αναφέρω το προφανές γεγονός του βάρους και της καλλιτεχνικής (=ανθρώπινης) σημασίας που κουβαλάει το The Wall. Όχι σαν δίσκος - γιατί δεν είναι τέτοιος, ή, για την ακρίβεια εγώ ποτέ δεν τον εξέλαβα ως δίσκο. Ανέκαθεν το είχα σαν ένα concept οπτιακουστικό, το The Wall με κάνει να σκέφτομαι ταινία και όχι album, ίσως γιατί ποτέ δεν δέθηκα με τον δίσκο ιδιαίτερα και γιατί τις εμπειρίες που μου προσέφερε μου τις προσέφερε όταν το είδα και διάβασα για το μέγεθος του δημιουργήματος και πώς αυτό το διαχειρίστηκαν οι Floyd το '80.

Η οδύνη που βγάζει ένας πόλεμος (γεγονός που εκτός αν έχεις ζήσει, δε νομίζω να χωράει στο κεφάλι σου. είναι υπερβολικά τεράστιο, υπερβολικά μεγάλος όγκος από καταστροφή, δυστυχία και θάνατο για να το χωνέψεις μέσα σου) και η απομόνωση από αυτή την ανελέητη πίεση που ίπταται πάνω σου, τροφοδοτούμενη από τους ανθρώπους και από μέσα σου πρωτίστως ήταν τα βασικά πράγματα που με κολλούσαν στον τοίχο με αυτή την ταινία. Ο σπαραγμός του να βρίσκεσαι όλο και περισσότερο σε μια πρέσα από γεγονότα, δυστυχία, μοναξιά, έλλειψη επικοινωνίας, αγοραφοβία με λυγίζει με τις εικόνες που τον συνοδεύουν. Δεν έχει σημασία αν το έχω ζήσει ακριβώς - σημασία είναι το οικουμενικό των συναισθημάτων αυτών. Απελπισία έχει βιώσει οποιοσδήποτε στη ζωή του, σε οποιοδήποτε βαθμό. Αυτό είναι και μέρος αυτής της τέχνης. Η αναγωγή των συναισθημάτων αυτών σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από σένα, σε αναμνήσεις και εμπειρίες άλλων.

Είναι προφανής η συναισθηματική φόρτιση αυτής της συναυλίας. Όταν μπήκε το Another Brick in the Wall pt. 1 πλάνταξα όπως όταν βλέπω τις σκηνές στην ταινία, όπως και ανατρίχιασα όσο δεν πάει άλλο στις φωτογραφίες. Όσο προχωρούσε η ώρα όμως, συνέβαινε κάτι το οποίο με προβλημάτισε. Δεν ήταν άλλο από τον Waters. Ένα από τα μεγάλα θέματα αυτής της παράστασης είναι ακριβώς η πλευρά της απομόνωσης - η απώλεια επικοινωνίας με ανθρώπους και η σύγχυση με όλο το σταριλίκι που "επιβάλλεται". Αυτό όμως ήταν που είχε φανεί να αποδέχεται - και το σημαντικό, να ενθαρρύνει. Η παράσταση πια, δεν ήταν ανθρωποκεντρική, ήταν κατά μεγάλο μέρος της Ροτζεροκεντρική. Για να ξεκαθαρίσω, το κείμενο δεν πρόκειται να ασχοληθεί με το να θάψει τη συναυλία, γιατί ούτε ένιωσα έτσι ούτε υπάρχει λόγος, είναι παράθεση σκέψεων. Παρ' όλο λοιπόν που αποδέχομαι απόλυτα την αλλαγή διάθεσης ενός ατόμου και ιδεών προς το θετικό και καλύτερο (και άρα και την πιθανή αναίρεση προηγούμενων δηλώσεών του) συνειδητοποίησα οτι αυτό το πράγμα με εμπόδιζε να νιώσω αυτό που κανονικά νιώθω με όλη αυτή την ιδέα. Όπως και να το κάνω, όταν έχω στο Comfortably Numb τον Roger να μου κάνει παντομίμα με τους στίχους υπερχαρούμενος, κάτι δεν μου πάει καλά. Ένιωσα οτι η Τέχνη βρώμαγε και αυτοικανοποίηση. Ότι ο σεβασμός που αποπνέει αυτό το εγχείρημα δεν γίνεται σεβαστός από τον ίδιο του τον δημιουργό. Ότι εδώ βρίσκεται σε ένα μεγάλο δίλημμα: Να προάγει τον εαυτό του όπως είναι τώρα, θυσιάζοντας μέρος του έργου και προσαρμόζοντάς το, ή να παίξει έναν ρόλο με σκοπό να αποκαθηλώσει το έργο αυτούσιο?

Αυτός νομίζω είναι και ο δεύτερος λόγος (εκτός της επικαιρότητας) που επιλέχθηκε να επικεντρωθεί, στην ουσία αποκλειστικά, το έργο στην αντιπολεμική του πλευρά. Τα αντεπιχειρήματα επίσης μπορώ να τα σκεφτώ για όλο αυτό. Ο καλλιτέχνης έχει κάθε δικαίωμα να απολαμβάνει τους καρπούς του έργου του υλικά και ψυχικά, όπως και το οτι εν τέλει κατά απόλυτη συνείδηση έδωσα 65€ για να παρακολουθήσω κάτι που από μόνο του αποτελεί κατά μεγάλο μέρος εμπόρευμα (η αντιεμπορευματοποίηση είναι πλέον εμπόρευμα από μόνη της). Τα οποία φυσικά ισχύουν! Δεν θα κάτσω εγώ να κατηγορήσω τον Waters για το τι κουβαλάω εγώ στο κεφάλι μου και για το οτι δεν έφτασε τις προσδοκίες μου, ένας από τους λόγους είναι άλλωστε επειδή δεν με πείραξε ιδιαίτερα.

Θα ρωτήσει κανείς εύλογα, 'τελικά δηλαδή, τι θα έπρεπε να κάνει ο Waters για να είναι η παράσταση "όπως πρέπει"?' Καθαρά προσωπικά, τείνω στο οτι ένα δημιούργημα που δουλεύει έτσι από μόνο του δεν επιτρέπει παρεμβολές. Οτι η επιλογή που θα έκανα στη θέση του θα ήταν να αφήσω το έργο, και όχι την αμεσότητα ακέραια - και αυτό για τον απλούστατο λόγο οτι η παράσταση δεν είναι ένα ροκ θέαμα με πρωταγωνιστή, είναι κάτι του οποίου ο ρόλος του πρωταγωνιστή είναι η ταύτιση, όχι η δημιουργία κάποιας ταυτότητας. Ακόμα πιο ιδανικά, αν είναι να διατηρήσει κανείς και το έργο και την ακεραιότητά του, μάλλον η λύση είναι να μην αγγίζει τα περασμένα όσο δεν μπορεί να ξαναταυτιστεί 100% με αυτά. Εικασίες, απόψεις. (και το μαλακισμένο μου συντακτικό, που δεν ξέρω αν βοηθάει να βγάλω νόημα και να συμφωνήσει ή διαφωνήσει κανείς)

Εν τέλει, ο δημιουργός είναι αυτός που είναι. Η παράσταση παραμένει αυτό που είναι και είδα, και προτιμώ πολύ περισσότερο να την έχω δει παρά να μην την είχα δει. Όταν ωστόσο με ρωτήσει κανείς για κάθαρση δεν θα του μιλήσω για τον Waters ντυμένο Pink, που στο τέλος αποδέχεται την αποθέωσή του κάτω από ένα κοριτσάκι με μπαλόνια.
Θα του μιλήσω για την καταρράκωση του κανονικού Pink, για τα παιδιά που πέφτουν στην κρεατομηχανή, για τα σκουλήκια, για την αποκλειστικά 2D σκηνή της δίκης και διάλυσης του τείχους και τελικά τον επίλογο με το παιδάκι που αδειάζει τη μολότωφ κάνοντας "πουφ!" όταν μυρίζει το περιεχόμενο.


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...